Terug naar overzicht

Alles over de Duomo di Siena: dít wist je vast nog niet

Het had de grootste kerk ter wereld moeten worden. Dat lukte niet, maar de Cattedrale di Santa Maria Assunta – oftewel de Duomo di Siena – groeide uit tot een adembenemende schatkamer vol Italiaanse kunst. Ken jij het verhaal achter dit bijzondere bouwwerk al?

Een stad in bloei

Rond de twaalfde en dertiende eeuw bloeide Siena als nooit tevoren. Dankzij de nabijgelegen zilvermijnen en de ligging over drie heuvels werd de stad een magneet voor handelaars en bankiers. Nieuwe kerken verrezen in rap tempo, en de beroemdste Toscaanse kunstenaars werden uitgenodigd om hun interieurs te verfraaien. Niet iedereen keek daar met genoegen naar: het naburige Florence, al eeuwen een rivaal, zag de opmars van Siena met lede ogen aan. De spanningen liepen regelmatig uit op oorlog.

Ondertussen werd er op het hoogstgelegen stukje van Siena, precies op de plek waar ooit een Romeinse tempel zou hebben gestaan, een gigantische kerk uit de grond gestampt: de Cattedrale di Santa Maria Assunta, oftewel: de Duomo van Siena.

Bouwambitie

De Duomo di Siena is het grootste gebouw van de stad, maar de oorspronkelijke plannen waren nóg ambitieuzer. In de 14e eeuw begon Siena aan een uitbreiding om de kathedraal uit te laten groeien tot de grootste van Italië. Deze droom werd echter ruw verstoord door de pestepidemie van 1348, waardoor de bouw stil kwam te liggen. Tot op de dag van vandaag zijn de restanten van dit nooit voltooide project zichtbaar – vooral de imposante boog aan de zijkant van het complex, onderdeel van de zogeheten Duomo Nuovo.

Duomo Nuovo

In 1339, toen de stad Siena op het hoogtepunt van haar macht was, werd daadwerkelijk gestart met deze uitbreiding. De eerdere kathedraal zou slechts als dwarsschip dienen van een nog veel grotere kerk. Maar naast de pest werd het plan ook geplaagd door technische problemen: delen van het nieuwe gebouw begonnen te verzakken en te scheuren. Uiteindelijk werd het project volledig gestaakt. De onafgewerkte muur – de facciatone – staat er nog altijd en herinnert aan het ambitieuze verleden.

Bezoek Siena, je leest er alles over in deze editie.

Schatkamer van Siena

Hoewel de uitbreiding nooit werd afgemaakt, werd de bestaande Duomo verder verfraaid en groeide uit tot een waar kunstwerk. De kerk kreeg een spectaculair zwart-wit marmeren strepenpatroon – een geliefde versiering in Toscaanse religieuze architectuur – en een gevel die rijkelijk werd versierd met romaanse én gotische elementen. Zo zijn de drie onderste portalen romaans, terwijl de bovenste gevel met vergulde toppen en talloze sculpturen juist duidelijk gotisch aandoet. Onder de beeldhouwers bevond zich onder anderen Nicola Pisano.

Ook het interieur kreeg een spectaculaire afwerking. De kerk werd een schatkamer waarin eeuwenlang kunstenaars werkten aan verfijnde details.

De mooiste vloer ooit

De vloer alleen al werd door Giorgio Vasari, een vooraanstaand schilder en kunsthistoricus uit de zestiende eeuw, beschouwd als de ‘mooiste, grootste en prachtigste vloer ooit gemaakt’. Tussen de veertiende en negentiende eeuw werd eraan gewerkt door belangrijke kunstenaars, vaak afkomstig uit Siena. Een opvallende, kleurrijke mozaïek is bijvoorbeeld de wolvin van Siena, omringd door dieren die andere Italiaanse steden vertegenwoordigen: Rome met een olifant, Viterbo met een eenhoorn en Pisa met een konijn. Ook Bernardino di Betto – beter bekend als Pinturicchio – leverde een bijdrage. In 1505 ontwierp hij het inlegwerk voor Il Colle della Sapienza (De Berg der Wijsheid), waarop onder meer Socrates en Crates te zien zijn.

Een heerlijke plek om te overnachten: Hotel Certosa di Maggiano

De Libreria Piccolomini

In de aangrenzende Libreria Piccolomini, de bibliotheek van de kathedraal, is nog meer van Pinturicchio’s werk te bewonderen. De ruimte werd gebouwd in opdracht van kardinaal Francesco Todeschini Piccolomini (de latere paus Pius III) om de manuscripten van zijn oom, paus Pius II, te bewaren. Drie van de vier muren zijn bedekt met kleurrijke fresco’s die het leven van deze paus in beeld brengen: van zijn jeugd tot zijn kroning.

De Drie Gratiën en meer

Midden in de bibliotheek staat een Romeinse kopie van het beroemde beeld van De Drie Gratiën, godinnen van schoonheid, vreugde en geluk. Nog een absoluut pronkstuk is de witmarmeren preekstoel in het linker transept, ontworpen door Nicola Pisano, zijn zoon Giovanni en Arnolfo di Cambio. Voor het beste uitzicht op dit indrukwekkende kunstwerk – én op het omliggende heuvellandschap – kun je de Porta del Cielo beklimmen, het hoogste punt van de kathedraal. Een letterlijk en figuurlijk hoogtepunt van een bezoek aan Siena.

Koop hier je museumtickets

Fotografie: Sofie Delauw

Reis mee met De Smaak met de trein naar Toscane

10 dagenvanaf€ 1545p.p.