Modica, de mooie barokstad in de Val di Noto op Sicilië

Het stukje Sicilië dat de huidige provincies Ragusa, Syracuse en het zuidelijke deel van de provincie Catania beslaat, wordt de Val di Noto genoemd. Deze vallei werd in 2002 opgenomen op de Werelderfgoedlijst van Unesco dankzij haar imposante baroksteden: Noto, Caltagirone, Catania, Militello in Val di Catania, Palazzolo Acreide, Ragusa, Scicli en Modica.

Na de aardbeving

Modica is net als de rest van de steden uit de Val di Noto, in zijn geheel herbouwd in het jaar 1693. Het jaar waarin door een verwoestende aardbeving alle middeleeuwse steden en dorpen in dit gebied met de grond gelijk werden gemaakt. De steden werden opnieuw opgebouwd in de stijl die op dat moment populair was: de barok. Dat betekent uitbundige façades met elegante vormen en extravagante decoraties. De stad ligt sindsdien gedeeltelijk op een heuvel en bestaat uit een wirwar van huizen die haast óp elkaar lijken te zijn gebouwd. Hier en daar is er plek voor een toren, een palm of een olijfboom. Hoe dieper je via de smalle straatjes het historische centrum in loopt, hoe verder je voor je gevoel teruggaat in de tijd. Modica bestaat uit twee delen: Modica Alta, de bovenstad, en Modica Bassa, de benedenstad. Vanwege ruimtegebrek op de heuvel breidde men steeds verder naar beneden uit. Lang daarvoor, vanaf de vijftiende eeuw al, was dit een van de belangrijkste steden van Sicilië.

Arabieren, Karmelieten en Dominicanen

Als centrum voor religie en wetenschap vestigden hier zich de Arabieren, Karmelieten, Dominicanen en Jezuïeten. Allemaal lieten ze een bewijs achter van hun lange aanwezigheid. Zo vind je hier op iedere straathoek cultuurhistorische schatten. Ook het Garibaldi-theater, dat dateert uit 1815, herinnert aan vervlogen tijden en is met zijn minimale afmetingen een kostbare miniatuurversie van de grote Italiaanse theaters. Het kijkt uit op de Corso Umberto I, de belangrijkste verkeersader van de stad, die in de jaren 1900 tot stand kwam nadat de Modicano-rivier overstroomd was en werd besloten het water droog te leggen. De loop van het water kun je her en der nog altijd volgen.

Barokke panden

Modica herinnert aan een agrarisch en ambachtelijk Sicilië, maar staat tegelijkertijd met één been in de hedendaagse realiteit. In de barokke panden zijn dan ook veel jonge ondernemers te vinden. Vaak mensen die, afkomstig uit het noorden van Italië, tijdens een vakantie zo in de ban raakten van Modica dat ze besloten zich er te vestigen om iets bij te dragen aan het lokale klimaat. Met ogen die altijd naar de toekomst kijken wordt hun aanpak gekenmerkt door een gevoel van verantwoordelijkheid, respect en liefde voor Sicilië en zijn wortels.

Wij spreken drie jonge Italianen die in Modica hun onderneming zijn gestart en een frisse wind laten waaien door de eeuwenoude kronkelstraatjes.

Accursio Craparo en zijn restaurant Accursio

Accursio Craparo wordt geboren in de Siciliaanse stad Sciacca en keert terug naar Sicilië nadat hij ervaring heeft opgedaan in restaurants zoals Joia in Milaan, Le Calandre in Padova en in de leer ging bij de beroemde Zwitserse kok Pietro Leemann. In de zomer van 2014 opent hij Accursio Ristorante in Modica waarover hij zelf zegt: ‘Deze plek roept voor mij jeugdherinneringen op aan zee, aan lunchen in de schaduw van de bomen en het oogsten van olijven.’ Voor het interieur tekent architect Viviana Haddad die van het oude pand een smaakvol geheel weet te maken met warme tinten, zachte verlichting en een bijna kloosterlijke eenvoud die hier en daar wordt afgewisseld met kleur. Een van mooiste gerechten vindt Accursio zelf zijn Barriera Corallina, een broodje garnalen met zee-egelpulp, zeekraal, tomatensap, passievrucht, gember en mozzarella. ‘Dit broodje is een smaaksensatie, een ultieme onderdompeling in de oceaan en de achterlanden van Sicilië.’ accursioristorante.it

Viviana Haddad en haar Casa Talia

Het verhaal van Viviana Haddad begint in het noorden, waar ze in Milaan al jaren een gevestigd architect is. Al bij haar eerste bezoek aan Sicilië wordt ze verliefd op de barokstad. Uiteindelijk besluit ze zelfs zich hier te vestigen en een hotel te openen. Samen met haar man Marco Giunta, ook een architect, koopt ze verschillende aangrenzende panden op die dan al jaren leegstaan. Ze verbouwen alles en inmiddels zijn al die losse panden één geworden onder de noemer Casa Talia, gevestigd in de wijk Cartellone. Voor het ontwerp van Casa Talia laat Haddad zich inspireren door traditionele Arabische huizen in een Medina, waarin alle kamers los van elkaar staan maar wel allemaal toegang hebben tot eenzelfde binnenplaats. Ook Casa Talia kent kamers op allerlei verschillende niveau’s in het pand die allemaal toegang hebben tot de tuin met papyrusplanten, bananen-, vijgen- en citrusbomen. Vanuit hier heb je een prachtig uitzicht op Alta Modica, dat als een crèmekleurig arendsnest tegen de heuveltop is opgebouwd. casatalia.it

Arianna Occhipinti en haar wijngaard Agricola Occhipinti

Na haar studie wijnbouw en oenologie in Milaan besluit Arianna terug te keren naar haar thuisland; op 22-jarige leeftijd plant ze haar eerste wijngaard, die tien jaar later al dertig keer zo groot is. Haar wijnmakerij is zo modern als een ruimtestation en wordt vertroeteld alsof het haar eigen opgroeiende kind is. Haar Nero D’Avola- en Frappato-wijnen krijgen veel internationale waardering en staan voor het nieuwe en het oude Sicilië: sterk, verrassend en diep geworteld in traditie met oog op de toekomst. Met name de Frappato is haar grote trots: ‘Ik ben er dol op omdat hij scherp en bloedrood is en tegelijkertijd uiterst elegant. Het is aan deze wijn te danken dat ik teruggekeerd ben naar Sicilië in een tijd dat veel mensen hier blijven vertrekken.’ agricolaocchipinti.it

Extra tips voor Modica

Uit eten

Antica Dolceria Bonajuto Modica staat bekend om haar bijzondere chocolade, die nog wordt gemaakt volgens het recept van de oude Azteken. Het bekendste adres om chocolade – die van niets anders dan cacao en suiker wordt gemaakt – te proeven is Antica Dolceria Bonajuto. Corso Umberto I 159

Osteria dei Sapori Perduti
De ‘Osteria van de vergeten smaken’ luidt de naam van dit adres. In Italië weet je dan dat je wel goed zit voor een avondje bourgondisch dineren. osteriadeisaporiperduti.it

Slapen

Palazzo degli olivi Op zoek naar een mooie plek om te overnachten? Palazzo degli olivi in Modica Bassa heeft rustige appartementen, op 50 meter van de Corso Umberto I, met in sommige gevallen een terras of balkon dat uitzicht biedt over de stad. palazzodegliolivi.it

Palazzo Il Cavaliere B&B De Charme Recht tegenover de imposante Duomo di San Giorgio ligt Palazzo Il Cavaliere B&B De Charme dat met zijn klassieke en elegante inrichting een goede uitvalsbasis is om Modica te ontdekken. Palazzo Il Cavaliere

REIZEN
Met KLM vlieg je in ongeveer 2,5 uur van Amsterdam naar Catania. Ryanair vliegt vanaf Eindhoven naar Catania. Van Catania is het 1.5 uur rijden naar Modica.
Tekst: Chiara dal Canto. Bewerking: Inger van der Ree Beeld: Helenio Barbetta