Zondagse ontdekkingen in Morano Calabro in Calabrië

Feestelijk zijn ze altijd, de zondagen in Italië. Het wekelijkse moment dat het hele land er stijlvol aangekleed met familie en vrienden op uittrekt naar de mooiste picknicks of de beste stranden. Jos van den Bergh deelt zijn tips over die zondagen. Dit keer over Morano Calabro.

Wie wel eens de ruim 500 kilometer lange Autostrada Salerno – Reggio di Calabria is afgezakt, is aan het begin van de spectaculaire afdaling richting Cosenza ongetwijfeld de sprookjesachtige setting van Morano Calabro opgevallen. Rechts naast de snelweg zodra je via de flanken van het nationale park van de Pollino afdaalt naar de vlakte bij Cosenza liggen de huizen als een groot paddenstoelendorp tegen de flanken van de Monte Pollino opgestapeld. Op de top een heus kasteel en de belangrijkste kerk die de oude borgo al eeuwen overzien.

Een van de meest bijzondere dorpen van Zuid-Italië
Morano Calabro is daarmee een van de meest bijzondere dorpen van Zuid-Italië om te gaan zien, want nergens zijn de historische borghi zo regelmatig tegen de heuvel geplakt als de heuse piramide van bezienswaardigheden die je hier bij de entree van Calabrië aantreft. Dit decor zou daarbij zomaar figuur kunnen staan voor een nieuw stukje Efteling. Een goede reden om bij het afdalen van de Autostrada SA-RC eens de afrit Morano te nemen en in dit bijzonder dorp op ontdekkingstocht te gaan.

Heerlijke tussenstop
Het dorp Morano Calabro leerde ik kennen op weg naar Sicilië. De eerste keer toen ik per auto de Italiaanse laars afzakte viel mij de spectaculaire ligging van de op elkaar gestapelde huisjes al op en bij de tweede keer op weg besloot ik hier een overnachting te plannen. Morano Calabro ligt namelijk precies op twee autodagen rijden en is daarmee een mooie tussenstop voor een paar dagen rust op het grensgebied van Basilicata en Calabrië.

Richting Sicilië

Daarna rijd je in een paar uur door naar Sicilië, overigens een mooie autorit want de autostrada naar de ‘teen’ is na 50 jaar eindelijk af en loopt na Cosenza over de Sila bergen terug naar zee om vervolgens bij Tropea langs de Aspromonte-toppen naar Sicilië af te zakken. De snelweg strooit daarbij royaal met mooie vergezichten langs de Costa Viola en biedt in bepaalde bochten fraaie doorkijkjes naar het eiland Sicilië.

Zeker even in Morano Calabro blijven

Terug naar Morano Calabro, want dat is dus een prima dorp om een paar dagen te blijven, voordat je verder afzakt. De borgo is zeer bezienswaardig en erg fotogeniek. Kijk maar naar de prachtige foto’s die de lokale fotografen William Mauro en Francesco Ottato maakten voor dit artikel. In de buurt van Morano kun je de imposante Pollino bergen in, ongerepte natuur met een fantastische flora en fauna. In en rond de borgo zijn diverse appartementen en agriturismo’s in de buurt, daarnaast kent het dorp beneden aan de borgo ook een paar prima restaurants. Genoeg dus om een paar waardevolle dagen te kunnen bivakkeren. Als je naar Morano Calabro wilt reizen, weet dan ook dat de Proloco van Morano Calabro, het plaatselijke servicebureau, zeer behulpzaam is bij het verstrekken van tips. Whatsapp +39 320 147 5447 of info@prolocomorano.eu.

Te voet verkennen

Morano Calabro is een dorp dat je te voet verkent. Feitelijk is de plaats in twee delen verdeeld. De oude borgo die tegen de berghelling ligt opgestapeld en beneden een plein met een nieuwer deel. Hierbij geldt hoe verder de huizen van de sterk hellende borgo vandaan liggen, hoe recenter het bouwjaar ervan is. In het labyrint van smalle steegjes en trappetjes van het oude dorp staan tegenwoordig heel wat rood gedekte huisjes leeg. Andere huizen zijn juist weer prachtig gerestaureerd en op het hoogste punt van Morano staan de overblijfselen van het kasteel en de Collegiata di Santa Maria Madellena de belangrijkste kerk van Morano.

Naar boven klauteren
Het oude gedeelte is ronduit prachtig. De huisjes zijn kris kras op en naast elkaar gestapeld en de combinatie van de bruine stenen, rode daken en de prachtige natuur om Morano heen levert een lust voor het oog op. Je blijft hier foto’s maken. Helemaal leuk wordt het als je via de smalle doorgangen bijna letterlijk over de keien naar boven klautert, tussen de schilderachtige huisjes de lokale bewoners buiten ziet zitten en oog hebt voor de schattige en vaak bloemrijke tuinen die ineens tevoorschijn komen in deze gelaagde huizenbrij. Het oude centrum van Morano Calabro heeft echt alle charmes vanuit haar lange geschiedenis meegekregen en je kunt hier zonder enig probleem de volgende middeleeuwse bioscoopfilm opnemen.

Meer dan de mooie borgo

Tegenwoordig is het stadje groter dan alleen de borgo die tegen de berg aangeplakt lijkt te zijn. De gemeente Morano Calabro telt bijna 5.000 inwoners en net zoals elk ander dorp op het platteland van Calabria is er een dalende trend in het aantal inwoners zichtbaar. De oude bebouwing klimt op naar een hoogte van zo’n 700 meter en als je eenmaal over alle trappen en door de smalle steegjes omhoog bent gelopen heb je prachtig uitzicht op de 2248 meter hoge en in de regio Basilicata gelegen Monte Pollino. Kijk je verder naar rechts heel ver de vlakte richting de universiteitsstad Cosenza in, zie je ook de contouren van de vlakte die de snelweg van Salerno naar Reggio di Calabria verbindt met de Ionische zee, de zuidoostkust van Calabrië. Mocht je wat langer in of rond Morano Calabro willen logeren dan is een dagje strand aan de westkust of bij Sibari aan de oostkust goed te doen, De slingerende wegen door de westelijke bergrug van Calabriê zijn daarbij prachtig en de stranden langs de Mar Tirreno vaak erg rustig met daarbij kraakhelder zeewater. In het gebied tussen Morano en de zee ligt overigens ook het Riserva Statale Valle del Fiume Argentino, een uitermate schilderachtig stuk Calabrië met rivieren, beekjes en bossen.

Eindeloos uitzicht

Een andere valore van het dorp is het prachtige panorama dat je vanuit de borgo hebt. Eigenlijk overal vanuit het oude Morano heb je een spectaculair uitzicht op het Parco Nazionale del Pollino met zijn hoge en vooral woeste bergen. In de zomer zijn hier activiteiten zoals kanovaren en bergwandelen mogelijk maar in zodra de herfst wat verder invalt, arriveert hier vaak al de eerste sneeuw. Ooit reed ik begin januari langs Morano en dan ligt de sneeuw dik op de hellingen en heb je op de steile opgang van de E45 echt sneeuwkettingen nodig. Voor Morano Calabro leveren de winterse taferelen alleen maar nog fotogeniekere plaatjes op, hetzelfde geldt als er in de zomer een gitzwart onweer boven de Pollino-bergrug ontstaat en de zon de oude borgo net voor het donderen nog eens extra aanlicht.

Mooiste uitzichtpunt

Terug naar de bijzondere blik op de bergen die je vanuit de oude borgo hebt. Het meest fraaie uitzichtpunt is het Castello Normanno Svevo op de top van het dorp. Het kasteel dateert al uit de Romeinse tijd, daarna bouwden de Noormannen en de van oorsprong Germaanse Sueven er verder aan. Vandaag laten de restanten van de muren en poorten zien dat hier een serieuze burcht heeft gestaan. Ook één die tientallen kilometers ver de strategische vallei vanuit Cosenza naar de bergpas over de Pollino in kijkt. De burcht is inmiddels aan alle kanten gehavend, maar de eindeloze blik op het noordelijke deel van Calabrië en de natuur van Basilicata heb je hier nog steeds.

De belangrijkste bezienswaardigheden

Morano Calabro bestaat uit een labyrint van sfeervolle straatjes met kasteelruïnes, kerken en paleizen. Het stadje ligt aan de westelijke uitlopers van de 2248 meter hoge Monte Pollino en werd ooit bewoond door de Moren. De historie is niet altijd vlekkeloos verlopen want aan het begin van de 19e eeuw was Morano Calabro het decor van de Battaglia di Campotenese, een oorlog tussen Napolitaanse en Franse strijdkrachten. Bezienswaardig zijn de oude kerken van de borgo. De barokke Chiesa dei Gloriosi Santi Apostoli Pietro e Paolo met beeldhouwwerk van Pietro Bernini, de Chiesa dell’Annunziata, een aan Sint Nicolaas van Bari gewijde kerk en de Collegiata di Santa Maria Maddalena met zijn fraaie koepel. In het Palazzo Salmena tref je het Museo dell’Agricoltura e della Pastorizia aan. Hier staat de geschiedenis van Morano centraal en krijg je een overzicht van de landbouwcultuur in dit lang bijna verlaten gebied. Na een bezichtiging van de borgo kun je traditioneel Calabrees eten in Ristorante Ma.Ru (Via Domenico Cappelli 13), Ristorante Pizzeria da Rènato aan de Strada Statale 19 delle Calabria 54 is ook een prima eetgelegenheid. Beide restaurants zijn traditioneel, wat ouderwets ingericht, maar zeker als buitenlander wordt je er met alle egards ontvangen en geniet je van een prima maaltijd.

Paddenstoelenberg

Zie Morano Calabro daarom als een schilderachtige tussenstop voor een aantal dagen ontdekkingstocht door de bergen van Noord-Calabrië en het zuidelijke deel van Basilicata. Een leeg gebied met de mooiste natuur met slechts af en toe een middeleeuwse borgo over de helling gedrapeerd. Stuk voor stuk borghi waar de tijd heeft stilgestaan. Bereid je ook voor op een heerlijk authentieke ervaring op dit ongepolijste platteland en neem vooral je camera mee, want het oude dorp van Morano Calabro is zonder twijfel één van de meest pittoreske borghi die Zuid Italië rijk is. Soms heeft de setting iets weg van die van Matera, de Unesco grottenstad in het zuidelijkste deel van Basilicata aan de Golf van Taranto. Met dat verschil dat de huisjes van Morano tegen en niet in de grotten liggen. Uit eten gaan is daarbij kennismaken met de Calabrese tradities en omdat je Nederlandse toerist bent komt het gesprek met de lokale bevolking hier vanzelf op gang. Zoveel mensen uit het noorden van Europa komen hier immers niet langs en Morano Calabro staat ondanks haar betoverende schoonheid en spectaculaire ligging nog niet op de lijst van toeristische hotspots in Zuid-Italië. Ga daarom hier snel een keer op bezoek en geniet zo een paar dagen van deze onbedorven paddenstoelenberg. Het grensgebied van Calabrië en Basilicata biedt er alles voor.

BEKIJK OOK:

Overnachten

Steden en accommodaties voor reuring én rust

Zien & doen

Op zoek naar ridders in Sulmona in de regio Abruzzo

• Jos van den Bergh (1973) werkt al jaren in de Nederlandse mediawereld maar komt al minstens zo lang in elke uithoek van de Laars. Voor ons blijft hij dat nog even doen, rijdt hij kriskras door de Laars en deelt hij zijn tips over de talrijke zondagse ontdekkingen die het land rijk is.

Fotografie: William Mauro en Francesco Ottato.
Met dank aan: Rocco Ingianna, Presidente Proloco Morano Calabro