Terug naar overzicht

La Porta Magica: de Alchemistenpoort in Rome

Ergens in Rome staat een deur, maar niet zo maar een deur. Het is een ‘magische’ deur, de Porta Magica of ook wel de Porta Alchemica (Alchemistenpoort) genoemd. Deze poort was onderdeel van de oude zeventiende-eeuwse Villa Palombara. Tegenwoordig staat alleen de mysterieuze poort nog overeind…

Er zijn meerdere legendes over de magische poort en eentje daarvan gaat als volgt. De markies van Pietraforte, Massimiliano Palombara, liet rond 1680 een villa bouwen op de Esquilijn, de grootste van de zeven heuvels van Rome. Op een avond werd er een alchemist uitgenodigd op het hof van de markies. Zijn naam was Giuseppe Borri  en hij kwam uit Milaan. De markies van Villa Palombara was op zoek naar de zogenaamde ‘Steen der Wijzen’, een substantie die metaal in goud kon veranderen. Hiervoor had hij de hulp nodig van Giuseppe, die werd ondergebracht in het daarvoor speciaal gebouwde laboratorium van de villa. Toen iedereen sliep ging de alchemist op onderzoek uit in de tuin van de villa.

Porta Magica (detail)
De volgende morgen zou de alchemist op de vlucht zijn geslagen, nadat de pauselijke inquisitie lucht kreeg van zijn praktijken en hem wilde oppakken. Giuseppe werd  volgens de legende voor het laatst gezien zijn toen hij voorgoed door de magische deur van het laboratorium verdween. Hij liet nog wel iets achter, namelijk een stuk papier met mysterieuze tekens en wiskundige vergelijkingen en een spoor van gouden vlokken. Giuseppe’s experiment was geslaagd, hij had de zogenaamde ‘Steen der Wijzen’ gevonden. De ingrediënten en het brouwproces stonden waarschijnlijk op het stuk papier dat voor de deur werd gevonden. De markies begreep er echter niets van en liet volgens een van de legendes de symbolen op de muren en op alle vijf de deuren van de villa ingraveren, in de hoop dat iemand ooit het geheim van de alchemist zou ontrafelen.

Toen Rome de hoofdstad van Italië werd, werd Villa Palombara gesloopt om plaats te maken voor het huidige Piazza Vittorio. Alle symbolen en inscripties op de muren en deuren van de villa gingen verloren, behalve die op de mysterieuze Alchemistenpoort. De overgebleven deur wordt bewaakt door twee standbeelden met een beeltenis van de Egyptische godheid Bes, de patroon van het huis, geboorte en zuigelingen. Deze beelden hoorden eigenlijk niet bij de villa, maar zijn gevonden in de buurt van de Quirinaal en later naast de poort gezet. De tekens op de deur werden vertaald, maar gaven nog steeds weinig duidelijkheid. Tot op de dag van vandaag is het mysterie dus nog steeds niet ontrafeld…