Zondagse ontdekkingen in Montegrosso d’Asti in Piemonte

Feestelijk zijn ze altijd, de zondagen in Italië. Het wekelijkse moment dat het hele land er stijlvol aangekleed met familie en vrienden op uittrekt naar de mooiste picknicks of de beste stranden. Jos van den Bergh deelt zijn tips over die zondagen. Dit keer over Montegrosso d’Asti.

De bijna 2300 inwoners van Montegrosso d’Asti worden zo ongeveer met het wijnglas in de hand geboren. Het dorp is dan ook omgeven met aangename wijngaarden en toonaangevende producenten. In dit gebied draagt elke druif bij aan het goede leven. En in deze plattelandskeuken van Piemonte speelt genieten eveneens de absolute hoofdrol. Laat het combineren van fantastische gerechten met de mooiste wijnen maar aan de Montegrossesi over.

Provinciehoofdstad Asti

Wijn is in dit dorp aan de Strada Provinciale van de provinciehoofdstad Asti naar het fraaie Nizza Monferrato de motor van de lokale economie. Wijn brengt het kasteeldorp ook de internationale bewondering. Naast de befaamde wijnbouw en de goede ‘slow’-keuken zijn echter ook de glooiende heuvels rond Montegrosso een bezoek meer dan waard. De groene toppen boven de Val Tiglione die naar het zuiden toe steeds ruwer worden en dan langzaam overlopen in de Ligurische bergketen. Tussen de bekroonde wijnhuizen door gaan we daarom maar eens op ontdekkingstocht in Montegrosso d’Asti.

Slimme ligging

Het centro storico van Montegrosso ligt op een bijna 250 meter hoge heuveltop boven de Tiglione-vallei en zeker vanuit de aangrenzende buurtschap Vallumida heb je mooi zicht op de overal door wijngaarden omgeven borgo. Het dorp bestaat sinds het begin van de 12e eeuw toen de valleibewoners vanwege de pestepidemie besloten het hogerop te gaan zoeken. In hun perceptie was het veiliger om bij elkaar op de heuvel te wonen dan om verspreid in het dal te blijven bivakkeren. Inmiddels een rampgebied waar de ziekte fors om zich heen greep. Rond 1134 is er zo op de plaats van het huidige centro storico een eerste nederzetting gebouwd. Vervolgens bouwde Markies Bonifacio del Vasto, Heer van Asti, er het kasteel op de top van de heuvel en ontstond daarmee het panorama dat het dorp tot de dag van vandaag vanuit de verte herkenbaar maakt.

Roerig verleden

De strategische ligging aan de doorgaande route van Turijn naar Ligurië levert Montegrosso d’Asti vervolgens eeuwenlang een roerig verleden op. Machthebbers waren zeer geïnteresseerd in de slimme ligging van het kasteel en deden er alles aan om Montegrosso binnen het door hen bestuurde gebied te krijgen. Met dit kasteel controleerde je immers de toegang naar Ligurië en alleen al daarom heeft het dorp talrijke venijnige aanvallen te verduren gehad.

Alpentoppen in beeld

Toch duiken tegenwoordig nog altijd de imposante burcht en de okergele kerk boven de wijnvelden uit. Nog altijd domineren de twee beeldbepalende monumenten deze vallei vol druiven. Het kasteel is nu het hoofdkwartier van een van de lokale wijnhuizen en het complex beschikt nog altijd over zijn dikke middeleeuwse muren die beschermend rond de centrale binnenplaats zijn opgetrokken. Een andere bezienswaardigheid in de borgo van Montegrosso is de 19e eeuwse neoklassieke Chiesa dei Santi Secondo e Matteo. Het huidige gebouw is zo’n 160 jaar geleden neergezet op de resten van de oude kasteelkapel. Met zijn fraaie koepel en ranke campanile in zachtgeel is het gebouw prominent onderdeel van de heuvel van Montegrosso d’Asti. Binnen zijn een gedecoreerd interieur en enkele 17e eeuwse schilderijen te bezichtigen. Voor de kerk vind je een fraai uitzichtpunt waarvan je op heldere dagen zelfs de hoogste Alpentoppen van Piemonte kunt aanschouwen.

Pure verwennerij

Montegrosso d’Asti staat vooral bekend om zijn wijnen en elk jaar in mei viert men dan ook de Fiera del Barbera, het feest ter meerdere glorie van de bekendste wijn uit het gebied van Montegrosso. Sinds 22 juni 2014 is het dorp daarom ook onderdeel van het Unesco Werelderfgoed. Verdeeld in zes zones erkent Unesco 101 Piemontese wijndorpen uit de gebieden Langhe-Roero en Monferrato officieel als werelderfgoed. Montegrosso d’Asti valt hierbij in de zone van Nizza Monferrato en de Barbera. In het wijndorp wordt namelijk ook de toonaangevende en alom bewonderde Barbera d’Asti DOCG, de Mungros naar de Latijnse naam van Montegrosso, geproduceerd.

Witte truffel

Naast wijn staat Montegrosso d’Asti eveneens bekend om zijn witte truffel. Het witte goud levert de heerlijkste gerechten op en in het najaar vindt altijd de tweede Fiera, die van de truffel, plaats. Dit herfstevenement wordt traditioneel op de laatste zondag van november gehouden en bestaat onder andere uit een dorpslunch waarbij de lekkerste truffelgerechten worden geserveerd. In het gebied rond Montegrosso vind je de witte truffel op allerlei manieren op je bord terug. Veelal wordt deze truffel in reepjes gesneden en gebruikt om de lokale pasta’s “Agnolotti” en ‘Tajarin’ op smaak te brengen. Ook staat de witte truffel soms op het menu bij Gnocchi of Riso in Bianco, maar je vind de witte lekkernij bijvoorbeeld ook terug in een gerecht van rauwe champignons. Op welk moment in het jaar je ook naar Montegrosso d’Asti reist, een weekje aan tafel gaan is hier voor elke Italië-liefhebber echt pure verwennerij!

Wijnen en tradities

Culinaire verwennerij of niet, het wijn- of truffelfeest is natuurlijk een extra reden om Montegrosso d’Asti te komen bezoeken. Persoonlijk vind ik het dorp een heerlijke bestemming voor het voorjaar. De ontluikende wijngaarden gecombineerd met de talrijke bloemen en het voorjaarsgroen dat dag na dag als een frisse deken verder over de heuvels glijdt, maken de Montegrosso-regio juist in de lentetijd nog eens extra mooi. Daarbij is het vanaf eind april vaak al aangenaam weer en kun je dan perfect wandeltochten door de omliggende wijnheuvels maken. Met telkens weer een verrassend uitzicht op een oud dorp of historische wijnboerderij in het verschiet.

Alba, Bra en Asti

Daarnaast kun je na afloop van zo’n voettocht altijd wel ergens wijn gaan proeven. Rond Montegrosso lukt dat op heel veel plaatsen, want de Montegrossesi vertellen maar wat graag over hun wijnen en tradities. Ze laten in elk geval geen mogelijkheid onbenut om gasten te laten proeven van hun levenswerk. Ook in de buurt is nog veel interessants te zien. Steden als Alba, Bra en Asti zijn beslist een bezoek waard, Turijn ligt op rijafstand en naar het zuiden leiden kronkelige wegen naar de Ligurische grens en langs onbekende borghi. En zo vraagt hier voorafgaand aan het genot van truffels en wijn een vriendelijk glooiend gebied elke dag weer om een nadere kennismaking. In Montegrosso d’Asti ligt het goede leven nu eenmaal voor het oprapen.

BEKIJK OOK:

Zien & doen

Dit is waarom Portovenere een betoverende plek is

Zien & doen

Onze tips voor een wijnreis door de Barolo-streek in Piemonte

• Jos van den Bergh (1973) werkt al jaren in de Nederlandse mediawereld maar komt al minstens zo lang in elke uithoek van de Laars. Voor ons blijft hij dat nog even doen, rijdt hij kriskras door de Laars en deelt hij zijn tips over de talrijke zondagse ontdekkingen die het land rijk is.