Terug naar overzicht

Ga mee op roadtrip door Chianti

De Chiantistreek is voor velen de hemel op aarde: heuvels met wijnranken en olijfbomen, middeleeuwse dorpjes, eten dat met de hand en vooral met liefde wordt bereid en rode wijn die er rijkelijk vloeit. Wij reisden af naar dit smakelijke gebied en stippelden een onvergetelijke roadtrip uit!

Chianti, de streek waar de mensen stralen en glimlachen met hun ogen. Waar het ruikt naar tijm vermengd met rozemarijn.

Greve in Chianti is een galerij vol leven

Greve in Chianti is het meest noordelijke dorpje in de Chiantistreek. Het is de toegangspoort tot de wijnregio en daarom een niet te missen start voor ons Chiantiavontuur. Het hart van dit bekende, maar nog steeds authentieke dorp, is het driehoekige Piazza Matteotti. In de Romeinse tijd vormde het plein een levendig handelscentrum door zijn strategische ligging langs de Via Chiantigiana, een weg die Florence met Siena verbond. Het Piazza Matteotti wordt omarmd door aaneengesloten huizen, met balkons vol planten en bloemen. Een vrouw met opgestoken grijs haar en vrolijke jurk geeft er de planten water. Onder de balkons zit een sfeervolle, overdekte galerij, waar je een glas chianti of een espresso drinkt bij een van de vele barretjes. Je haalt hier de mooiste handgemaakte spullen uit de streek, zoals gevlochten rieten manden, houtsnijwerk of beschilderd aardewerk. Niet goedkoop – daar is het pleintje te toeristisch voor – maar wel van goede kwaliteit.

De heerlijke bakkersgeur uit Pasticceria Remo Forno is hier niet te weerstaan. Al honderd jaar een begrip in Greve en recentelijk overgenomen door Giacomo Porciatti; een nieuwe eigenaar, maar de bakkerij zit nog in hetzelfde, oude jasje. Ze produceren Toscaanse klassiekers, zoals cantuccini en biscotti al vino – uiteraard gemaakt van chiantiwijn. Probeer ze allebei, je zult niet teleurgesteld zijn. Iets verderop zit slagerij Antica Macelleria Falorni, een waar museum. De familie Falorni verkoopt al vanaf 1806 ambachtelijke vleeswaren vanuit dit pand. Op de hoek zit nóg een slagerij, genaamd Fusi e Mancini. Je zou er zo voorbijlopen, maar de vriendelijke glimlach van twee jonge mannen achter de toonbank trekt ons naar binnen. Het zijn Alessio Mancini en zijn vriend, met wie hij tijdens de pandemie de winkel overnam van zijn familie. De meeste recepten zijn afkomstig van zijn nonna die lange tijd de scepter zwaaide in de slagerij – de sporen die nonna achterliet zijn nog altijd voelbaar. Ze hebben geen website en in de rij staan meestal alleen inwoners van Greve. Laat een stukje van de sbriciolona afsnijden, een worst met venkelzaadjes, voor tijdens een picknick tussen de wijngaarden.

Uitzicht landgoed Vignamaggio Panzano Chianti

Panzano en zijn wereldberoemde slager

Op ongeveer tien minuten rijden van Greve ligt Panzano. En wie Panzano zegt, zegt Dario Cecchini. Eén minuut lopen van het centrale Piazza Bucciarelli zit deze wereldberoemde en achtste generatie slager (onder andere bekend van de populaire Netflixserie Chef’s Table). Volgens Cecchini moeten we net zo veel respect hebben voor het vlees rondom de knie als voor de bistecca. Deze filosofie komt tot uiting in zijn restaurant Solociccia, dé plek om ‘vergeten’ stukken vlees te eten; smullen van de neus tot aan de staart, dus. De grappende en energieke Cecchini maakt een bezoekje aan zijn winkel en restaurant een ware belevenis.

We lopen echter iets verder door en schuiven voor de lunch aan bij de minder bekende, maar niet minder gewaardeerde dorpsgenoot: Oltre il Giardino. Een restaurant dat gespecialiseerd is in Toscaanse klassiekers. We nemen plaats op een door druivenstruiken overdekt terras met een wijds uitzicht over de glooiende wijnvelden in alle tinten groen. De gerechten worden door de kokkin op een tafeltje gezet en vanuit daar meegenomen door de bediening. Elk bordje is een Italiaans kunstwerk. We beginnen met een typisch Toscaanse antipasto, namelijk crostini di fegatini (kippenlevertoastjes) en eten daarna een voortreffelijke ravioli en tiramisu. De ober tipt ons de Pieve di San Leolino, een achtste-eeuwse kerk op een heuvel vlakbij. En even later staan we in een schemerig, maar sfeervol kerkje, voor het dertiende-eeuws schilderij van Maria door Meliore di Jacopo, een beroemde middeleeuwse schilder uit Florence. Het is verbazingwekkend en genieten tegelijkertijd dat je hier ‘gewoon’ gratis naar mag kijken. Zonder een kaartje te kopen en zonder beveiliging.

Tip! Ben je op zondagochtend in Panzano? Ga dan naar de gezellige markt. Je vindt er antiek, vintage juwelen, kaas, olijfolie, zeepjes en alles ertussenin.

Charmant Borgo Montefiorialle

We rijden door naar het middeleeuwse Borgo Montefiorialle, een kleine burcht op een heuvel waar je vele stappen terug doet in de tijd. Naar het jaar 1085 om precies te zijn, en dat zie je terug in elke straathoek van dit charmante en karakteristieke dorpje. Slenter door de smalle straatjes waar katten rusten in de zon, waar gordijnen voor de deuren hangen om de verf te beschermen en bejaarde stelletjes gearmd wandelen langs de originele stadsmuren. Alles aan deze burcht is rustgevend, en dan hebben we het uitzicht nog niet eens benoemd.

Smaakvol Castellina in Chianti

Bij Gelateria di Castellina bereiden ze volgens velen het beste ijs van de omgeving. Mooie reden dus, om door te rijden naar het bergdorpje Castellina in Chianti. In deze ijssalon vind je bovendien ook nog de lekkerste zoetwaren. Loop vooral even door het mooie Castellina in Chianti; ook hier lijkt de tijd sinds de vijftiende eeuw stil te hebben gestaan. En nu je toch in de Chiantistreek bent, wil je natuurlijk ook een paar flessen van deze beroemde rode wijn inslaan. Ga naar Enoteca Le Volte; hier hebben ze een uitgebreide selectie aan chianti- en chianti classico-wijnen. Het verschil tussen deze twee? Een chianti classico moet worden geproduceerd met minimaal 80% sangiovesedruif, terwijl de ‘gewone’ chiantiwijn maar 70% sangiovese hoeft te bevatten. Ook moet de chianti classico aan strengere regels voldoen; zo moet de wijn minimaal 12 % alcohol bevatten en geproduceerd worden in een afgebakend district binnen de Chiantistreek – precies het gebied waar onze route doorheen gaat.

Castello di Volpaia

Met onze ramen open en de muziek van Lucio Battisti uit de speakers rijden we over slingerende landweggetjes en langs rijen cipressen naar onze volgende stop; het sprookjesachtige Castello di Volpaia. Een landgoed met huizen dat in handen is van de tweede en derde generatie van de familie Mascheroni Stianti. Met veel eerbied voor de omgeving en haar inwoners produceert de familie wijn, balsamicoazijn en olijfolie. Een groot deel van het productieproces vindt plaats binnen in de twaalfde-eeuwse huizen en kelders – de oudste wijnkelders die in gebruik zijn in de regio. De wijn wordt ondergronds verplaatst via een ingenieus aquaduct, of beter gezegd: ‘vinoduct’.

‘De missie van Castello di Volpaia is het in standhouden van het piepkleine dorp op de heuvel, maar het tegelijkertijd moderniseren en het een duurzame en zelfvoorzienende plek maken, die teruggeeft aan de plaatselijke gemeenschap’, legt de enthousiaste, jonge rondleidster uit. ‘Een klein hecht team uit de omgeving is werkzaam op het landgoed, sommigen wonen er ook. En we rijden op een Lamborghini-tractor’, vervolgt ze met een knipoog, terwijl ze wijst naar een rode tractor die staat te glanzen in het zonlicht. ‘De meeste mensen weten niet dat Lamborghini van meet af aan een bedrijf was in tractoren.’

Er is genoeg te doen en te zien in de burcht en op het erf van Castello di Volpaia. Maar wat je ook kiest, alles is doordrenkt van persoonlijke aandacht. Zoals de rondleiding over de historie en het reilen en zeilen op het landgoed. Ook kun je een kookles volgen bij de dynamische eigenaresse Giovanella, die het giovane (jeugdig) in haar naam eer aan doet. Of kies voor een wijnproeverij; de Volpaiawijnen zijn geliefd bij wijnkenners. De standaard chianti classico riserva is elegant en bevat aroma’s van zwarte kersen, tabak en leer. De Coltassala is een verfijnde ‘chianti classico gran selezione’, met aroma’s van salami, venkelknol, peperkorrels en wilde bloemen. De wijnproeverij vindt plaats in een van de authentieke wijnkelders met flessen wijn van de grond tot aan het plafond, sommige flessen liggen onder een (meer dan decennia) oude stoflaag.

Op het pleintje van Volpaia zit Forno Volpaia, een heerlijke plek voor een aperitivo. De barman met bretels en opgestroopte mouwen Riccardo Conte bereidt voor ons een cocktail genaamd ‘Eroico di Volpaia’, een eigen creatie gemaakt met Volpaia’s chianti classico-wijn. Riccardo verliet zijn baan in het bedrijfsleven om zijn hart te volgen naar Volpaia en zich te richten op mixology: de kunst van cocktails maken. Een keuze die wij toejuichen, want dit drankje is ottimo!

’s Avonds eten we samen met Giovanella en zijn we één en al oor als ze vertelt over opgroeien in Chianti: ‘Het was een van de armste plekken van Italië, niemand wilde hier naartoe komen.’ Ze praat over haar vader die een drukkerij had en het vervallen kasteel Volpaia kocht, wat zij voortzette met haar man. Pas recentelijk verblijft ze er permanent; ze heeft de buzz van Milaan achter zich gelaten. We sluiten de avond af met een voortreffelijke, huisgemaakte vin santo en kruipen vervolgens onder smetteloos witte lakens van onze smaakvolle hotelkamer in de burcht

Radda, ‘het mooiste dorp van de wereld'

Door het raam van onze hotelkamer zien we de zonsopgang die de Toscaanse heuvels verlicht. Er hangt een sluier van mist tussen de bomen. In de keuken maakt Giovanella het ontbijt klaar voor de gasten. Het is heerlijk stil en aan de zon te zien belooft het een prachtige dag te worden. We nemen afscheid van deze hartelijke plek en zwaaien Giovanella na vanuit onze auto. We slingeren de heuvel af naar onze laatste stop: het dorp Radda in Chianti.

Al meer dan duizend jaar groeien er druiven in deze regio en in Radda vind je de meest elegante chiantiwijnen. We wandelen door de sfeervolle straatjes en lopen binnen bij Casa Porciatti, een delicatessezaak met tal van huisgemaakte producten: van truffelsaus voor in de pasta tot typisch Toscaanse lekkernijen voor op een crostino (toast). Tegenover zit een wijnwinkel, gevestigd in een middeleeuws kasteel. We zoeken de eigenaar, maar die blijkt niet ver weg: hij helpt een klant, veegt daarna zijn handen schoon aan zijn schort en komt met gespreide armen ons tegemoet: ‘Welkom in het mooiste dorp van de wereld’. We vragen naar de specialiteiten van Casa Porciatti en de eigenaar, Luciano genaamd, begint meteen een plankje vol lekkers te bereiden. Want: ‘Ik kan het vertellen, maar je kunt het beter proeven’. Hij praat, wij eten. Het houten plankje ligt vol met vleeswaren; porciatella, de chianti classico-mortadella van de familie Porciatti, capocollo arista (gerookte salami met venkelzaadjes) en lardone di Radda (varkensreuzel). De lardone was lang geliefd in de Toscaanse boerenkeuken, maar is zijn populariteit verloren door het hoge vetpercentage. Het is een ‘herontdekking van een traditie’, aldus Luciano. Samen met zijn vrouw en zijn twee zonen zetten ze zich in om de culinaire tradities van Chianti te beschermen en voort te zetten.

Met al die Toscaanse lekkernijen achter de kiezen en ín de tas lopen we voldaan richting de auto. We bestellen nog een laatste espresso bij Caffe San Niccolò, gelegen op een lieflijk pleintje. Op hetzelfde terras drinken fietsers een biertje, geeft een Italiaans stelletje elkaar een zoen en leunen wij achterover, na een paar dagen ondergedompeld te zijn in de Italiaanse hemel die Chianti heet.

Reizen

Afstand Utrecht – Greve in Chianti ca. 1.356 kilometer. Transavia vliegt in iets minder dan twee uur van Amsterdam naar Pisa. Ook kun je ervoor kiezen om te landen in Florence, daar brengt KLM je in twee uur naartoe. Mocht je liever vanuit België of het zuiden van Nederland vertrekken dan kun je vanuit Eindhoven of Brussel met Ryanair naar Pisa reizen, eveneens in twee uur.

Eten & drinken

Greve in Chianti
Pasticceria Remo Forno Voor de typisch Toscaanse zoetigheden moet je hier zijn. Piazza Giacomo Matteotti 89

Fusi e Mancini
Kleine slagerij, geliefd bij de lokale bevolking van Greve. Piazza Giacomo Matteotti 12
Antica Macelleria Falorni
Deze antieke slagerij bestaat al sinds 1806 en is een begrip in Greve en ver daarbuiten. Piazza Giacomo Matteotti 71, falorni.it

Panzano in Chianti
Oltre il Giardino Dit restaurant serveert verrukkelijke Toscaanse gerechten. Reserveer van tevoren een plek aan de rand van het terras voor een adembenemend uitzicht over de chiantiwijngaarden. Piazza Gastone Bucciarelli 42, ristoranteoltreilgiardino.com

Solociccia
Het restaurant van de wereldberoemde slager Dario Ceccini is dé plek om vlees te eten. Smullen van de neus tot aan de staart. Via XX Luglio 11, dariocecchini.com

Castellina in Chianti
Gelateria di Castellina Gewoon heel goed ijs, zonder fratsen. Via IV Novembre 47, gelateriadicastellina.com
Enoteca Le Volte
Een aanrader om chiantiwijnen in te slaan. Goede persoonlijke service en de plek voor al jouw vragen over wijn. Via Ferruccio 12, enotecalevolte.com

Radda in Chianti
Casa Porciatti
Alle Toscaanse (hartige) klassiekers onder één dak, gerund door een warme familie. Via Roma 51, casaporciatti.it

Slapen

Volpaia
Het middeleeuwse Castello di Volpaia is een heerlijke plek om tot rust te komen. Luxe, authenticiteit en persoonlijke aandacht gaan hier hand in hand. Je slaapt er in serene, moderne kamers, maar kunt ook als niet-gast hier een rondleiding, wijnproeverij of kookles volgen. volpaia.com

Dit artikel komt uit: De Smaak van Italië editie 5 november|december 2023. Blader door het magazine of bestel dit nummer direct los.

Fotografie: Sofie Delauw | Tekst: Florentine Mol

Reis mee en ontdek Toscane met de trein

"*" geeft vereiste velden aan