Angelo over het bijzondere dorpsgevoel in Rome

Angelo van Schaik woont al jaren in Rome, is getrouwd met een Italiaanse vrouw en is correspondent voor het Algemeen Dagblad en NPO Radio 1. ‘Rome is net zo groot als de hele provincie Utrecht heeft bijna drie miljoen inwoners en toch voelt het nooit écht als een grote stad.’ En dat dorpsgevoel heeft voor- en nadelen.

‘Ciao ragazzo’, Mauro heeft een delicatessenkraam op de markt in mijn wijk, Monte Mario, in het noordwesten van de stad. Kaas, vleeswaren en brood uit heel Italië, kwaliteitsproducten van kleine producenten. Ik haal er bijna dagelijks mijn boodschappen en ondanks dat ik de leeftijd des onderscheids al ruimschoots gepasseerd ben blijft Mauro mij ‘jongen’ noemen.

Zijn moeder Maria, negentig, staat al zestig jaar in diezelfde kraam. Als ze me ziet pakt ze mijn favoriete ciabatta uit het schap en vraagt of ik een half of een heel brood wil. Haar kromme handen snijden het brood en doen het in een bruine papieren zak.‘È uno e venti’

Rome is een verzameling van dorpen

Ik heb alleen twintig euro in de portemonnee en aan pinnen doen Mauro en Maria niet. ‘Kom morgen maar betalen.’ De gemeente Rome is net zo groot als de hele provincie Utrecht, heeft bijna drie miljoen inwoners en toch voelt het nooit écht als een grote stad. Rome is een dorp, of eigenlijk een hele grote verzameling dorpen.

wijnen en villa’s

Monte Mario, de buitenwijk waar ik al een jaar of acht woon, ligt op zo’n vijftien kilometer van de Spaanse Trappen en zoals de naam al zegt ligt het op een heuvel. Ruim een eeuw geleden zetten rijke Romeinse families hier hun buitenverblijven neer en die Liberty villa’s bepalen nog steeds het beeld van de wijk. Je kan Monte Mario alto via één straat in en ook weer via één straat uit, de wijk grenst aan een enorm natuurgebied, het Parco Dell’Insugherata met bijbehorende wilde zwijnen die dan ook regelmatig door de straat scharrelen en er staat een schattig kerkje>, La Nostra Signora di Guadeloupe. Een architectonisch meesterwerkje uit de jaren dertig van de vorige eeuw.

Bekvechtende bejaarden op een bankje

Voor het kerkje ligt het centrale plein van de wijk met een kiosk en de onvermijdelijke club oude mannen. Al ruziënd nemen ze op een bankje in de zon de actualiteit, de roddels en, vooral, het voetbalnieuws door. De barman op de hoek voorziet de bekvechtende bejaarden op tijd van koffie, een aperitief of, zelfs, een bord pasta. De voetballende buurtkinderen maken het dorpsgevoel helemaal af. 

Strenge sociale controle

Het belangrijkste nadeel van een dorp: strenge sociale controle. ‘U bent nieuw hier, nietwaar’, ik woonde nog geen week in de wijk en ineens stond hij voor mijn neus. Een man van in de zestig priemde zijn linkerwijsvinger in mijn gezicht, twee helderblauwe ogen staarden mij vanachter een bril onderzoekend aan, onder zijn jas zag ik een priesterboordje en aan de riem een kreupele herdershond. Bij het schattige kerkje bleek een nieuwsgierige wijkpriester te horen. Enigszins beduusd gaf ik een bevestigend antwoord, het bleek een uitnodiging voor een spervuur aan vragen. ‘Waar kom je vandaan en waar ga je naar toe?’ Opnieuw gaf ik, enigszins uit het veld geslagen, antwoord. Uiteindelijk won mijn boosheid het van de verbazing om zoveel brutale nieuwsgierigheid en ik vervolgde mijn weg. Iedereen kent Padre Franco en iedereen vindt hem vervelend. Hij is, zo leerde ik al snel, de spil van het dorp, ehm, wijk. Hij weet alles en als hij het niet weet dan vraagt hij het wel.

Geen functionerende wereldstad

Die priester is niet de enige stoorzender in het dorpsgevoel. Het chronische gebrek aan parkeerplaatsen en de vaak onverklaarbare en langdurige wegwerkzaamheden en het voortrazende verkeer op de Via Trionfale, een van de grootste uitvalswegen van de stad, zetten je snel weer met beide benen op de grond. En dan hebben we het nog niet eens over de regelmatig uitpuilende vuilcontainers en de dagelijkse hondenpoepslalom op de trottoirs in de wijk.Rome mag dan wel aanvoelen als een grote verzameling dorpen, maar het is gewoon een hele grote, niet zo heel goed functionerende wereldstad. Wel een hele mooie, dat dan weer wel.

LEES OOK: