Terug naar overzicht

Van kazen tot keramiek: deze souvenirs neem je mee uit Italië

Iedere regio in Italië heeft natuurlijk zo z’n eigen specialiteiten. En gelukkig zijn die vaak ook heel geschikt als origineel souvenir. Van gerookte ricotta uit Calabrië of een handgeweven theedoek uit Umbrië tot een tube hele chique tandpasta uit Florence of uniek houtsnijwerk voor in huis. Sommige haal je bij een piepklein winkeltje ergens in een verlaten dorpje, voor andere kun je gewoon terecht bij de lokale supermarkt. Hoe dan ook; laat de koelkastmagneet vanaf nu maar liggen. Dit is een lijst met originele souvenirs uit heel Italië.

Piemonte

1. Gianduiotti – Deze zachte pralines van hazelnoot en chocolade zijn ontstaan in de Napoleontische tijd, toen cacao schaars was en banketbakkers hun toevlucht zochten tot hazelnoten. Die groeiden volop in de Langhe. Het resultaat? Een fluweelzachte bonbon die smelt op je tong. Proef ze bij Guido Gobino in Turijn, een van de modernste en beste chocolatiers van de stad.

2. Wollen dekens uit Biella – Biella staat al eeuwen bekend als hét textielcentrum van Noord-Italië. Hier vind je dekens (en sjaals) van merinowol of kasjmier, vaak in klassieke ruitpatronen. Ideaal voor op de bank in de winter. Een souvenir waar je dus ook lang na de vakantie nog plezier van hebt.

Trentino-Alto Adige

1. Houtsnijwerk uit Val Gardena – In het noorden van deze regio, vlak bij de Oostenrijkse grens, ligt Val Gardena: een gebied dat al sinds de 17e eeuw bekendstaat om zijn ambachtelijke houtsnijwerk. Je vindt er alles van religieuze figuren tot kerststalminiaturen en moderne diertjes in strak design.

2. Speck Alto Adige IGP – Geen gewone ham: speck is gerookt, gekruid en vervolgens maandenlang aan de lucht gedroogd. In Zuid-Tirol eten ze het bij alles: in brood, op knödel of gewoon als snack met een glas Lagrein. Kies voor een vacuüm verpakt stuk van een lokale slagerij zoals Metzgerei Siebenförcher in Bolzano.

Lombardije

1. Mostarda di Cremona – Dit is geen mosterd zoals je denkt, maar gekonfijt fruit in pittige siroop van mosterdolie. Het is een bizarre maar heerlijke combinatie van zoet en scherp. Perfect bij gekookt vlees of bij gerijpte kazen als Taleggio.

2. Gietijzeren pan uit Valtellina – De Alpenregio Valtellina kent stevige berggerechten zoals pizzoccheri en sciatt. Daarvoor gebruiken locals zware pannen die hitte lang vasthouden. Op markten in Sondrio of Bormio kun je vaak pannen kopen die generaties meegaan.

Friuli-Venezia Giulia

1. San Daniele-ham – Minder bekend dan Parma, maar zachter, fijner en complexer van smaak. San Daniele ligt op de grens van Alpenlucht en zeewind – perfect voor het drogen van ham. Vraag in een alimentari naar een klein vacuüm verpakt stuk of een hele poot als je écht indruk wilt maken.

2. Friulaanse keramiek – In stadjes als Faedis en Cormòns vind je rustiek servies met dikke glazuur en aardse kleuren. Vaak met abstracte vormen of moderne lijnen, ver weg van het kitscherige blauw-wit.

Valle d’Aosta

1. Fontina DOP – Deze halfzachte kaas wordt alleen geproduceerd in Valle d’Aosta en is essentieel voor gerechten als fonduta. Hij heeft een nootachtige, licht zoete smaak en wordt vaak verkocht in kleine kwartjes, handig om mee te nemen.

2. Handgebreide wollen sokken of mutsen – In dorpen als Cogne breien vrouwen al generaties lang dikke wollen sokken en mutsen, vaak met traditionele patronen. Perfect voor wintersporters of voor thuis op de bank.

3. Genepi-likeur – Gemaakt van alsemkruid dat alleen op hoogtes boven de 1500 meter groeit. Genepi is bitterzoet, een beetje medicinaal, en wordt vaak zelfgestookt door locals. De flesjes met handgeschreven etiketten zijn alleen al mooi genoeg om in je kast te zetten.

Molise

1. Peperoncino-olie of vlokken – De keuken van Molise is pittig. In Termoli en Campobasso vind je peperoncino in alle vormen: olie, pasta, poeder. Vaak lokaal geoogst en verwerkt, en perfect om thuis een simpele pasta ‘all’arrabbiata’ te maken.

2. Messing kookgerei uit Agnone – Agnone staat bekend om zijn klokken (zie: de pauselijke klokkenmaker Marinelli), maar je vindt er ook prachtig messing keukengerei. Denk aan zware lepels, pollepels of zelfs vijzels. Authentiek, glanzend en tijdloos.

3. Caciocavallo di Agnone – Een peervormige kaas, vaak aan touwtjes opgehangen in de winkel. Gerijpt tot hij pikant wordt, perfect om over pasta te raspen of gewoon in stukjes bij een aperitief.

Veneto

1. Riso Vialone Nano – In de Veneto eten ze hun risotto romiger dan elders in Italië. De lokale rijstsoort Vialone Nano houdt veel vocht vast en blijft toch stevig. Te koop in stoffen zakken met een sierlijk etiket. Bijna zonde om open te maken.

2. Venetiaans glaswerk – Natuurlijk ken je Murano, maar er zijn ook jonge ontwerpers die het ambacht nieuw leven inblazen. Bij Wave Murano Glass koop je moderne kandelaars, grafische vaasjes of zelfs minimalistische wijnglazen — alles handgeblazen.

Ligurië

1. Pesto Genovese (vers uit de koeling!) – In plaats van een potje van het vliegveld kun je beter de verse pesto uit de supermarkt mee, liefst in een gekoeld zakje. Gemaakt met basilicum DOP, pijnboompitten, Parmigiano en knoflook uit Vessalico.

2. Olijvenhouten keukengerei – In dorpjes als Dolcedo of Apricale maken lokale ambachtslieden gebruiksvoorwerpen van eeuwenoude olijfbomen. Denk aan planken met natuurlijke randen, lepels die prettig in de hand liggen en vijzels waarin je perfect pesto maakt.

Emilia-Romagna

1. Aceto Balsamico Tradizionale di Modena – Dit is niet de balsamico van de supermarkt, maar een dikvloeibare, stroperige azijn die minstens twaalf jaar heeft gerijpt. Elk flesje wordt door een consortium gecontroleerd en voorzien van een zegel. Duur, maar elke druppel waard.

2. Handgedrukte linnen tafelkleden uit Romagna – In dorpen als Santarcangelo vind je ateliers waar nog met houten blokken wordt gestempeld. De doeken dragen motieven van druiven, zonnebloemen of tarwe, een rustiek alternatief voor het plastic tafelkleed.

Toscane

1. Pecorino uit de Maremma – Deze schapenkaas is krachtiger dan de bekendere variant uit Sardinië. Hij wordt vaak omwikkeld met bladeren of gerijpt in as of stro, wat de smaak verdiept. Perfect met honing of een drupje goede balsamico.

2. Carrara-marmer in kleine vorm – Geen zwaar beeldhouwwerk, maar een zoutvaatje, kaarsenhouder of boekensteun van echt Carrara-marmer. Elegant, minimalistisch en een vleugje renaissance voor op je keukentafel.

3. Santa Maria Novella-producten – Deze apotheek bestaat sinds 1221 en verkoopt geuren, crèmes en pasta del capitano (chique tandpasta) in vintage verpakkingen. Elk flesje ruikt naar Florentijnse luxe.

Umbrië

1. Linzen uit Castelluccio – Deze linzen worden verbouwd op 1400 meter hoogte in de Sibillijnse bergen. Klein, stevig en aromatisch. Ze behouden hun vorm na het koken. Ideaal voor salades of soep.

2. Textiel uit Montefalco – Lokale ateliers weven tafelkleden en servetten op traditionele weefgetouwen. De kleuren zijn ingetogen (mosgroen, warm rood) en de patronen geïnspireerd op middeleeuwse motieven.

Le Marche

1. Visciole-likeur – Een vergeten juweel: likeur van zure wilde kersen en rode wijn. Licht zoet, met een hint van amandel en perfect bij chocoladedessert of kaas.

2. Aardewerk uit Urbania – Minder bekend dan Deruta, maar Urbania maakt gedetailleerd, handgeschilderd aardewerk in barokke stijl. Geen massa-artikelen, maar unieke stukken met een eigen karakter.

Lazio

1. Cacio e pepe-kruidenmix – In de Romeinse supermarkt koop je kant-en-klare mixen met Pecorino Romano en zwarte peper.

2. Romeinse muurfragment-replica’s – Antiekwinkeltjes in Trastevere verkopen fragmenten (of replica’s) van oude mozaïeken of reliëfs. Perfect voor op je boekenplank of als presse-papier.

3. Ricotta Romana DOP – Deze zachte schapenricotta is een stuk frisser en luchtiger dan je uit de supermarkt gewend bent. Hij wordt nog ambachtelijk gemaakt in de heuvels rond Rome en heeft het DOP-keurmerk. Je eet ‘m met honing als ontbijt of verwerkt hem in een klassieke torta di ricotta. Vers meenemen? Vraag op de markt om een goed verpakt exemplaar. Of kies voor de iets drogere, gerookte variant.

Campanië

1. Limoncello uit Sorrento – Gemaakt van dikke citroenschillen van Sorrento-citroenen met DOP-label. De goede flessen zijn troebel, licht bitter en niet té zoet. Kijk uit naar kleine producenten rond Massa Lubrense.

2. Keramiek uit Vietri sul Mare – Hier zie je de keramiek nog op waslijnen drogen boven de straat. Denk aan borden met felgele citroenen, komische visgezichten of abstracte zonnetjes.

Puglia

1. Orecchiette van de straat – In Bari maken oma’s hun oortjespasta op straat. Je koopt ze direct bij de voordeur, vaak gedroogd op linnen doeken. Een perfect culinair souvenir.

2. Taralli – Deze kleine, knapperige deegringetjes zijn dé snack van Puglia. Licht, bros en vaak op smaak gebracht met venkel, zwarte olijf of chili. Je koopt ze per kilo in de supermarkt of bij de panificio, maar pas op: eenmaal open is zo’n zak zelden lang dicht dus begin er niet op de terugweg al aan.

3. Keramiek – Wit aardewerk met vrolijke kleurspatten: het bekende schizzate-servies is het keramiek van de regio. Elk bord en kopje is met de hand bespat, dus geen stuk is hetzelfde. Je koopt het bijvoorbeeld in Grottaglie bij Nicola Fasano, of bij Fratelli Colì in Cutrofiano als je in het zuiden van Puglia bent. Ook typisch: de pumo, een keramieken bloemknop die geluk brengt. Die zie je in alle kleuren op balkonranden en als tafeldecoratie.

Of, wat redacteur Marcella dit jaar meenam uit Salento: een capase. Deze potten werden vroeger gemaakt als wc potten, maar zijn ook heel mooi om thuis als vaas te gebruiken.

Basilicata

1. Aardewerk uit Matera – Matera, bekend van de Sassi-wijken, is ook de plek waar pottenbakkers nog met de hand produceren. Je vindt er rustiek keramiek in warme kleuren, vaak met symbolen als zon, maan of druiven.

2. Peperoni cruschi – Dít is Basilicata in een zakje. Deze knapperige, gedroogde paprika’s worden in olie gefrituurd tot chips en gebruikt in talloze lokale gerechten. Ze zijn zoet, rokerig en zacht krokant. Te koop op markten en soms ook bij de lokale supermarkt.

3. Aglianico del Vulture-wijn – Deze rode wijn van vulkanische bodem is krachtig, complex en nog relatief onbekend buiten Italië. De moeite waard om in de koffer te stoppen of thuis te laten bezorgen.

Calabrië

1. ‘Nduja – Deze smeerbare worst is een Calabrese klassieker. Pittig, gerookt en briljant door de pasta of op een pizzabodem.

2. Bergamotzeep – De citrusachtige bergamot groeit bijna nergens anders. In Reggio Calabria verwerkt men de olie in zeep, parfums en zelfs roomlikeur.

3. Gerookte ricotta uit Calabrië – In het bergachtige binnenland van Calabrië roken herders hun ricotta op kastanjehout, wat zorgt voor een stevige, ziltige smaak en een donkerbruin korstje. Je raspt ‘m over pasta (zoals fileja met ‘nduja en tomaat) of eet ‘m in dunne plakjes met olijfolie. Vaak verkocht in simpele papiertjes op de markt. Over het algemeen geldt: hoe minder verpakking, hoe beter de kaas.

Sicilië

1. Zout uit Trapani – Zeezout uit de zoutpannen rond Marsala. Je vindt het met citrus, zwarte knoflook of wilde kruiden. Vaak verpakt in eenvoudige zakjes met stempel.

2. Majolica keramiek uit Caltagirone – In bonte kleuren beschilderd keramiek, met zonnebloemen, pauwen of geometrische patronen. Elke straat in Caltagirone is een etalage van keramische kunst.

3. Pistachecrème uit Bronte – De pistachenoten uit Bronte zijn wereldberoemd. De crème ervan is romig, puur en vaak in kleine glazen potjes verpakt — perfect als beleg of dessertvulling.

Sardinië

1. Pane Carasau – Flinterdun, bijna knapperiger dan een cracker. Oorspronkelijk bedoeld om lang te bewaren door herders in de bergen. Verkrijgbaar in pakken van een halve meter breed, maar er zijn ook kleine, handbagagevriendelijke versies.

2. Kurken woonaccessoires – Sardinië is een van de grootste kurkproducenten ter wereld. Lokale ateliers maken er designobjecten van: onderzetters, schalen, lampen. Licht, duurzaam en heel mooi.

3 tips om verse souvenirs veilig mee te nemen

Vacumeer waar het kan – Vraag bij de kaasboer of slager of ze je aankoop vacuüm willen verpakken. Scheelt geur én rommel in je koffer.
Handbagage is je vriend – Stop kwetsbare producten zoals pesto, ricotta of taralli bovenin je handbagage (en check wel even de vloeistofregels bij smeerbare kazen!).
Koel houden met slim verpakken – Wikkel kaas of vlees in een theedoek en stop het tussen kleding of gebruik een kleine koeltas met een koelelement. Soms kun je in de auto ook een koelbox aansluiten.