Terug naar overzicht

Een avond uit eten zonder oppas

Sinds 2008 runt Klaartje samen met haar man Casa San Carlo in Umbrië. In haar boek Van Klaartje naar Chiara vertelt ze over uiteenlopende gesprekken met haar buurtgenoten en haar leven als Nederlandse vrouw, ondernemer en moeder. Dit keer over opvoedgewoonten en de Nederlandse nuchterheid vs Italiaanse traditie.

Een mandje in de lucht

Op weg naar het restaurant aan het einde van het steegje zie ik opeens iets in de lucht bungelen, precies op ooghoogte. Het is een oud, gekleurd mandje, hangend aan een touwtje. Er ligt een pakje sigaretten in. Ik sta stil en kijk omhoog. Twee verdiepingen boven mij staat een raam open, en opeens piept er een door grijze haren omringd gezicht tevoorschijn. Een oude vrouw, leunend over de vensterbank, trekt aan het touw en het mandje begint, zacht heen en weer zwiepend, aan zijn lange tocht naar boven.

Herinneringen aan nummer 21

‘Buongiorno!’ roep ik omhoog, en zwaai naar het gezicht tussen de luiken. ‘Ah signora, scusami, ik had u niet gezien, zo geconcentreerd was ik om mijn kostbare schat te redden!’ Ze lacht een beetje verontschuldigend. ‘Ja ja, ik weet het, een slechte gewoonte, dat roken, maar op mijn leeftijd sta je jezelf toe om af en toe te zondigen. Anders wordt het allemaal wel heel saai, nietwaar? De dottore wil me al jaren dit kleine pleziertje in het leven afnemen natuurlijk, maar dan zeg ik hem: “Draag me dán maar meteen naar mijn graf, niets ervan!” Gelukkig is mijn buurmeisje van even verderop zo lief om elke twee dagen een pakje voor me te kopen, als ze toch zelf boodschappen doet. Ik kan de trap niet meer zo makkelijk op en af, weet je.’ Ik vraag haar of ik mag weten hoe oud ze is en hoe ze heet. ‘Tweeëntachtig jaren jong, ik ben net als jij nog in de bloei van mijn leven!’ Ze lacht om haar eigen grapje. ‘Io mi chiamo Benedetta. E Lei, hoe heet u? Maar wacht eens even … wacht, wacht, ik pak even mijn bril!’ Haar hoofd verdwijnt, om even later bebrild weer in het open raam op te doemen. ‘Maar … ik ken u toch gewoon? Bent u niet die signora die op nummer 21 woonde, hier in de Via Garibaldi? Met die twee kleine blonde meisjes, jaren geleden? Jaja, nu zie ik het pas goed, u bent het, la straniera dal nord, wat leuk, hoe gaat het met u?’

Ik bevestig dat ik inderdaad ‘die buitenlandse uit het noorden’ met die twee dochtertjes ben, die jaren geleden op de eerste verdieping van het oude palazzo op nummer 21 woonde. ‘Nou, die twee kleine blondjes zijn inmiddels twaalf en vijftien jaar oud, kijk daar loopt mijn oudste.’ Ik wijs op de lange gedaante in de verte, zij is al doorgelopen naar ons vertrouwde ‘huiskamerrestaurant’ tegenover ons oude huurappartement. Het was zowat ons tweede thuis, dat restaurantje, toen we hier woonden. Een ideale ontsnappingsplek voor ons als jonge ouders zonder handige oppasopa’s en -oma’s in de buurt. Zonder het gemak van buurmeisjes die konden babysitten en zonder onze familie om ons heen waren we bijna nooit ‘zonder kinderen’. Om onze eigen relatie nog enigszins leuk te houden besloten we in het stadje zelf te gaan wonen, in plaats van vlak erbuiten, op de stille berg. Omringd door buren, lawaai en geroezemoes, te midden van het Italiaanse leven. Mét de mogelijkheid om, zoals we vroeger in Nederland zo heerlijk vonden, even naar de kroeg te gaan, of gewoon door de stad te slenteren, mensen kijken.

Nederlandse nuchterheid vs Italiaanse traditie

We huurden een voor Italiaanse begrippen groots appartement, in een eeuwenoud pand met dikke muren in typische Italiaanse pastelkleuren, zonder balkon of buiten, maar wel récht tegenover een lekkere trattoria. Libertà, vrijheid! Want om zeven uur ’s avonds gooiden we onze eenjarige en vierjarige in bed, wachtten tot ze sliepen en pakten dan de babyfoon mee naar de overkant. Daar konden we dan even met zijn tweeën uit eten, met één oog op de al dan niet opflikkerende lampjes van de babyfoon, die we in de eetzaal op de vensterbank bij de deur zetten, nog nét binnen bereik. De familie die het restaurant al 25 jaar runde (met vader Andrea ‘Dandy’ in de keuken achter het fornuis, moeder Claudia en dochter Gaia en zoon Giulio in de bediening), vond het prachtig: deze twee liberale ouders die hun piepjonge kinderen zomaar alleen thuis lieten (ook al was het letterlijk slechts één deur verder) om zo ook nog zélf een leuke avond te hebben. Hoe deden we dat in hemelsnaam, onze kinderen al om zeven uur braaf laten slapen, nota bene in hun eigen bed? Sliepen ze dan niet meer tussen ons in, in bed? Of in ieder geval bij ons in onze slaapkamer? Wat als ze ’s nachts wakker werden en om ‘mamma’ riepen? Ongelooflijk… vooral ik, de moeder, was toch wel erg koelbloedig. Duidelijk uit een ander soort hout gesneden dan de Italiaanse jonge moeders … Maar ja, uit het noorden hè. Door mijn aderen stroomt sangue freddo.

Opvoedverschillen

Keer op keer legde ik in die jaren uit dat het slechts een kwestie van gewenning was, niet van kille onbarmhartigheid, als ik mijn eenjarige rustig even een kwartier liet blèren in haar bedje voordat ik haar oppakte om te troosten. Of ik wees ter ondersteuning van mijn argumenten op de tafel naast ons, waar een grote Italiaanse familie luidruchtig zat te eten. De mannen zaten, aten en discussieerden, de oudere kinderen keken verveeld naar de tv aan de muur maar de jonge moeders liepen de hele avond door het restaurant te ijsberen met een jengelende baby op hun arm. Zeg nou zelf, dat was toch geen ontspannende avond voor een moeder? Gooi dat doodmoeë kind in bed! Maar al gaven mijn Italiaanse leeftijdgenoten me steevast gelijk en gaven ze toe stikjaloers te zijn op mijn zelf veroverde vrije avonduren, ik wist zeker dat zij het zelf nooit anders zouden doen dan ze al jaren deden. Gewoonte. Traditie. Zo doet iedereen het. Al jaren. En dus voor altijd.

Een zomerse afspraak

Oh, je gaat lekker bij Dandy eten, doe la famiglia alsjeblieft de hartelijke groeten van mij!’ drukt Benedetta me vanuit haar hoge raam op het hart. ‘Ik zelf ga niet zo vaak uit eten helaas, met mijn schamele pensioentje moet ik echt wel op de kleintjes letten. En tja, die verdomde sigaretten kosten me natuurlijk al een godsvermogen, nog een reden om ermee te stoppen natuurlijk … maar ik vertik het. Een mens moet toch ook iets van luxe hebben in zijn leven, nietwaar? Ma signora, waar woont u nu dan? Wat, in Monteleone? Maar daar wonen nog meer oudjes dan hier!’ Ze schatert het uit. ‘Prachtig dorpje hoor, maar je vindt er slechts anziani e gatti, oudjes en katten. Hier in Città della Pieve hebben we tenminste nog cafés, kunst en een beetje leven op straat. Zeg, kom je deze zomer met je mooie dochters een keer eten in de taverna van mijn zoon? Hij runt tijdens de feestweek van de palio altijd de buurtmaaltijden, heel gezellig, iedereen is er. Zie ik je dan in augustus? Als ik niet dood ben natuurlijk hè, tegen die tijd!’ En terwijl ze stout lachend een sigaretje uit haar mandje opsteekt, trekt ze de oude houten luiken met een klap dicht. Dag Benedetta, ik zie je in augustus. Je mooie naam vertelt me dat je gezegend bent, dus geniet lekker van je ongezonde, dure sigaretje.

"*" geeft vereiste velden aan