Stedentrip in Bergamo

Bergamo bestaat uit twee delen: de Città Alta (hoge stad) en de Città Bassa (lage stad). Hoewel de lage stad ook de moeite waard is (vooral de Accademia Carrara, waar werken van o.a Botticelli, Rubens en Rafaël hangen), pakken wij de funicolare (tandradbaan) die ons naar de bovenstad zal brengen. We kunnen ook door een van de vier grote toegangspoorten naar boven klimmen, maar een ritje met zo’n grappig – en overigens ultramodern – treintje trekt ons wel. De eerste indruk van de stad is goed.

Sfeer lijkt wel Zuid-Italiaans

Het lijkt hier gek genoeg enorm op Zuid-Italië. De sfeer, de gemoedelijkheid, zelfs de lichtval lijkt Zuid-Italiaans. Dit is het Noord-Italiaanse dolce vita, (nog) niet bedorven door massa’s toeristen die vaak gedwee achter een omhoog gestoken paraplu schuifelen naar weer een kerk of museum. Ook zitten de terrasjes niet vol met tweedehuisbezitters uit Duitsland, Engeland of Rusland. Bergamo wordt grotendeels bewoond door Italianen, dat betekent dat de stad in de winter niet leegloopt. Het is een tamelijk onbekende stad, en de bewoners doen er alles aan om dat zo te houden. Of lijkt dat maar zo?

Geld speelt geen rol

Met een makelaar spreken we over de huizenprijzen in deze zeer welvarende stad, groot geworden door onder andere de metaalindustrie. Hij vertelt ons dat de Italianen die hier een huis kopen vooral in de Città Alta willen wonen en er geld voor over hebben om niet te veel buitenlanders toe te laten – maximaal tien procent. Dat is op de andere plekken in Italië, in bijvoorbeeld Toscane, wel anders. Het aanbod is hier klein en de prijzen zijn navenant hoog. Een mooi appartement in het hart van het oude centrum met twee slaapkamers kan zo zes miljoen euro kosten. Uiteraard woon je dan wel front row, met een lift en een inpandig zwembad. Maar ook de appartementen aan de kleinere pleintjes zijn altijd wel rond een miljoen. Toen tijdens de crisis in Italië de huizenprijzen dertig procent zakten, was dat in Bergamo maar tien procent. Uitverkoop van grond en goederen zie je hier niet en past ook niet de aard van de bevolking. Toeristen zijn zeker welkom, maar de stad blijft van de bergamaschi.

Bergamo biedt veel moois op elke hoek

In alle rust doorkruisen we het relatief kleine historische centrum. We verbazen ons over al het moois dat op elke hoek te zien is. Vanaf de prachtige Venetiaanse stadsmuren kijk je op de Città Bassa. Maar je kunt nog verder kijken: de majestueuze Bergamasker Alpen laten zich van hun beste kant zien. Bij helder weer zie je zelfs Brescia en Milaan. Wat een uitzicht! Maar vooral ook: wat een stad! De paleizen, huizen, torens, kerken en andere monumentale gebouwen zijn goed onderhouden. En hier geen dure modeketens en fancy merken, maar kleine boetiekjes, gespecialiseerd in bijvoorbeeld kasjmier sokken, handgemaakte herenschoenen of linnen tafelkleden. Geen schreeuwende gevels, maar onopvallende luxe.

Het mooiste plein van Bergamo

Het mooiste plein van de hele bovenstad is het Piazza Vecchia, het oude plein. Le Corbusier, toch niet de minste architect, verzuchtte vaak dat hij nog nooit zoiets moois had gezien. In het midden vind je een prachtige fontein, bewaakt door witmarmeren leeuwen. Aan de noordzijde zie je de bibliotheek, waar eens het stadhuis zetelde. Aan de zuidzijde staat het adembenemende Palazzo della Ragione, oorspronkelijk uit de twaalfde eeuw, maar de muren die we nu zien stammen uit de zestiende eeuw. Het centrale balkon heeft eveneens een grote leeuw als adjudant, een erfenis uit de Venetiaanse overheersing. De Venetianen zagen de leeuw namelijk als een teken van dominantie. Niet ver hiervandaan bevindt zich de beroemde klokkentoren, Il Campanone, ook al uit de twaalfde eeuw. Deze slaat om tien uur ’s ochtends maar liefst honderd keer. Het wemelt hier ook van de cafés en restaurants, mooi gesitueerd in de historische gebouwen aan de west- en oostzijde van het plein.

Een stedentrip van een lang weekend in Bergamo zou gezien de omvang van de stad voldoende zijn. Voor ons is het zeker te kort. Als je de tijd neemt om niet alleen van hoogtepunt naar hoogtepunt te rennen, maar ook om een middag op een terrasje de geluiden en geuren echt in je op te nemen, komt er een aangename rust over je heen. En dan zou het zomaar eens kunnen dat je denkt: hier koop ik later een huisje. Tja, dat wordt nog niet zo gemakkelijk…

Doen in Bergamo

Wil je de echte bergamaschi ontmoeten? Doe dan net als zij en trek op zondag je mooiste kleding aan voor een wandeling over een van de leukste boulevards van Noord-Italië. De stadsmuren, gebouwd in de tijd van de Venetiaanse overheersing, hebben hun beschermende functie verloren en vormen nu een populair wandelgebied. Als je eroverheen loopt, kom je langs kleine parkjes met prachtige bomen en goed onderhouden bloembedden. Uiteraard heb je vanaf hier een prachtig uitzicht over de omgeving, zoals de Povlakte en de ongenaakbare Alpen. Onderweg zijn ook pleisterplaatsjes voor een ijsje of een spritz. De gehele muur is ongeveer vijf kilometer lang.

Waar te eten in Bergamo

DaMimmo 
Midden in de oude stad loop je langs het grote, iets hoger gelegen terras van DaMimmo. Zakenmensen komen hier graag om te lunchen, maar ook het winkelende publiek strijkt hier vaak neer tussen de grote potten met groene en bloeiende planten. Misschien niet de beste eetgelegenheid van Bergamo, maar wel een van de meest sfeervolle, met overigens een geweldige dessertkaart. Via Bartolomeo Colleoni 17

Il Coccio 
In de Città Bassa, in de wijk Borgo San Leonardo, zit volgens de inwoners het beste restaurant van de omgeving. Je eet er voornamelijk eenvoudige, vegetarische gerechten, bereid met liefde én biologische ingrediënten. De eigenaar is de chef-kok en zijn vrouw bedient. Voor liefhebbers van echt eten. Je kunt er eventueel ook afhalen. Via Sant’Alessandro 54

DeGusto Birra e Cucina
Iets totaal anders dan je van Italië gewend bent; hier namelijk geen boekwerk met wijnetiketten, maar de bierkaart domineert. Je zou kunnen zeggen dat dit meer een pub is dan een trattoria, maar het eten is erg goed en wordt vers bereid. Via del Lazzaretto 2

Specialiteiten

Vogeltjes
Bij elke zichzelf respecterende banketbakkerij of chocolaterie komen we ze tegen: de mooie polenta e osei. Deze zoete cakejes zijn gemaakt van, jawel, polenta, bedekt met een dun laagje marsepein, royaal besuikerd en vaak versierd met chocoladevogeltjes. Niet te verwarren met de hartige variant, die ooit door arme mensen als warme maaltijd werd gegeten: goedkope polenta met gebraden, in het veldgevangen trekvogeltjes, met snaveltje en pootjes er nog aan. Ook een lokale specialiteit.

Met chocola
Zeg je lekkers uit Italië, dan zeg je pizza of ijs. Bergamo heeft een zeer beroemde ijssoort voortgebracht. Enrico Panattoni maakte hier het allereerste stracciatella-ijs, vanille-ijs met flinterdunne stukjes pure chocolade. Panattoni is al lang dood, maar zijn creatie bleek onsterfelijk. Wij proefden het bij La Siesta en La Marianna, twee iconische ijszaken, die beide verrukkelijk stracciatella-ijs scheppen. Vooral als het supervers is, kraakt de chocolade in je mond. La Siesta, Via Sant’ Allessandro 30/a │ La Marianna, Largo Colle Aperto, 4

Waar te slapen in Bergamo

In de lage stad: B&B Antica Dimora
Niet al het moois bevindt zich boven. Wij waren onder de indruk van de B&B Antica Dimora in een imposant zestiende-eeuws palazzo in de Città Bassa. De B&B bevindt zich naast het Parco Suardi en op loopafstand van de funicolare. Ideaal is dat je ernaast kunt parkeren. De vier kamers zijn ingericht met antiek meubilair. En voor de liefhebbers: vraag naar een kamer met originele plafondschilderingen. Via Pignolo 65 

In de oude stad: Botton d’Oro
Het vijftiende-eeuwse Botton d’Oro telt vijf kamers en is geweldig gelegen tegenover de ruïnes van Bergamum Ramona en om de hoek van de basiliek van Santa Maria Maggiore. Het is nog een echt familiebedrijfje en sfeervol ingericht. De meeste kamers hebben airco. Extra: er is gratis parkeergelegenheid en bij de receptie kun je fietsen huren om ook de omgeving te verkennen. Via Colleoni 30

Net erbuiten: Da Noi Due
Even geen zin in drukte? Boek dan een kamer in het Da Noi Due (Bij Ons Twee) op vijf minuten rijden en een half uurtje lopen van het centrum. Een charmante B&B met een heerlijk terras, een fijn zwembad en bovendien een fraai uitzicht op de stad. De kamers zijn simpel, maar elegant. Gastvrouw Elena houdt van zoet en bakt heerlijke taarten voor het ontbijt. Er is een pendeldienst naar het vliegveld. San Colombano 16

Tekst: Loes Brussen. Fotografie: Matteo Carassale & Jan Luijk