Onno Kleyn legt uit waarom Italiaanse schoonmoeders onmisbaar zijn

Niet alle Italianen kunnen koken. Ik weet het, ik trap hiermee op harten, zo niet andere lichaamsdelen, maar het is niet anders. Culinaire vermogens zijn niet genetisch bepaald, ze worden niet bij de geboorte doorgegeven op het nieuwe broed. Koken moet je leren.

In Italië wordt de dagelijkse maaltijd nog altijd vooral door de vrouwen bereid. Dat kan oma zijn of een inwonende tante, maar er bestaan toch zeker ook huishoudens waar de oudere generatie niet bij in of naast woont. Dan kookt la signora zelf. Van wie heeft zij het geleerd? Van haar moeder? Nee. Daar is onderzoek naar gedaan. Italiaanse jonggehuwden leren de fijne kneepjes van heur schoonmoeders, le suocere.

Koken is een vorm van optreden, van huiselijk theater

Kijk, koken is voor veel Nederlandse vrouwen (en sommige mannen) een corvee. Het moet nu eenmaal, het is iets waar ze geen plezier in hebben, geen voldoening uit halen. Voor veel Italiaansen geldt dat niet. Dat zal vast geholpen worden door het belang dat Italianen aan eten hechten. Koken is een vorm van optreden, van huiselijk theater: met lekkere gerechten kun je applaus oogsten. Een goede kookster is dan ook trots. En vindt (terecht) dat ze het allemaal beter en sneller kan dan anderen. Dat zorgt er soms voor dat ze haar eigen kinderen, nou ja, dochters, niet licht kan velen als ze in de keuken staat. Je kunt het je misschien nauwelijks voorstellen, maar veel Italiaanse meisjes worden geacht op te hoepelen als het serieus wordt, daar in de cucina. Maar zelfs als ze wel van mama de ravioli mochten vullen komt hun ware opleiding uit een andere hoek.

Geholpen door kookboeken of websites

Om een schoonmoeder te hebben moet je trouwen. Of, laten we met de tijd meegaan, samen gaan wonen. Italiaanse mannen doen dat van alle Europeanen het laatst. Tot hun dertigste habiteren ze bij mama, die ze vertroetelt en de lekkerste hapjes voorzet. Nu wonen ze opeens zelfstandig met hun grote liefde in een kakelvers huis met een blinkend fornuis en een uitzet waar jarenlang voor gespaard is. De bruid maakt spaghetti al pomodoro of saltimbocca, met veel of weinig moeite, geholpen door kookboeken of websites. Waarop het verwende mannenkind verklaart dat het best smakelijk is, maar niet zo lekker als bij zijn moeder. Voor je het weet is er een intens culinair telefoonverkeer op gang gekomen tussen schoondochter en -moeder, een informatiestroom van recepten, tips en fijne kneepjes. Moet de verstandhouding wel goed zijn. Anders dreigt de gastronomische droogte. Want bezoek een Italiaanse supermarkt en je ziet dat hatsekideevoedsel ook daar ruimschoots voorhanden is. Kant-en-klaarpizza’s? Keus genoeg. Ritsratsrisotto, klaar in 10 minuten? Wordt aangeboden door dezelfde firma die de fijnste arborio levert. En herinner je je die blikken met ravioli en spaghetti nog, van vroeger? Die kwamen toch heus uit de Buitonifabriek in Sansepolcro, Toscane.

Leve de ware Italiaanse schoonmoeders!

Gaat de man dan niet koken? Soms. Onze vriend Pippo is een fanaat op het gebied van vis. Weet er alles van. Blieft niets anders, kookt niets anders. Maar als we bij hem eten verbleekt die glorie tot twee keer supermarktzalm: bij de primo op te gare pasta, als verpieterde secondo uit de oven. En omdat hij ergens iets heeft opgevangen over zout en bloeddruk laat hij elk vermoeden van sale weg. Dat eet niet fijn. Een ongelukkig voorbeeld, ongetwijfeld. Maar het leven is gebaat bij contrasten. Daarom leve de ware Italiaanse schoonmoeders!

Door een jaar wonen in Toscane verruilde Onno Kleyn zijn beoogde carrière als klassiek zanger voor een als culinair schrijver. Sinds 2020 is hij columnist bij De Smaak. 

Wil je dagelijks op de hoogte blijven van de laatste nieuwtjes en leukste vakantietips uit Italië? Volg De Smaak van Italië op Facebook!