Wandelvakantie op Elba

Op steenworpafstand van de Toscaanse kust ligt het eiland Elba, een verrassende bestemming voor een wandelvakantie. Sinds enkele jaren loopt het wandelpad, de Grande Traversata Elbana, van Cavo naar Pomonte. Wij delen deze mooie route en geven meteen een paar praktische tips.

De GTE, die loopt van Cavo tot Pomonte, is een wandelpad van ongeveer zeventig kilometer. Vóór 1996 kon je op Elba wandelen langs een netwerk van ezelspaadjes die kriskras door elkaar liepen. Daarna is er voor één pad gekozen om de natuur te beschermen en, in de hoop meer wandelaars naar het Italiaanse eiland te lokken. Het hele traject zou te lopen zijn in drie dagen, maar dat lijkt ons toch wat té gehaast als je ook nog wilt genieten van de rest van het eiland. Daarom lopen wij de tocht in vijf dagen en hebben zo meer dan genoeg tijd Elba op een rustig tempo te ontdekken.

DEEL 1 – Van Cavo naar Rio nell’ Elba

In Cavo hebben we de kust verlaten en wandelen in de richting van Rio nell’ Elba. We volgen de rood-wit-rood-markeringen van de GTE. Traag klimmen we door de dichte struiken naar boven. Een eerste stop is de enorme graftombe Mausoleo Tonietti. Het bouwwerk doet denken aan een Azteekse tempel en moet de Tonietti-familie herdenken. Die familie was de eerste beheerder van de ijzerertsmijnen na de eenwording van Italië. Door de aankoop van koopvaardijschepen kon het ijzererts verspreid worden over het hele Middellandse Zeegebied en zette zo Elba op de economische kaart. 

Donkergroene bult
We kunnen onze nieuwsgierigheid niet bedwingen en gaan een kijkje nemen. Een smalle wenteltrap loopt symmetrisch als het binnenwerk van een schelp naar boven. Op handen en voeten kruipen we over het oude smeedwerk. Boven gekomen zien we voor de eerste keer wat ons nog te wachten staat. Het pad slingert verder richting Monte Grosso, een donkergroene bult met hier en daar vlekken roestbruine aarde als sproeten op het landschap. Beneden ons laten de ferry’s naar het Toscaanse vasteland lange schuimige sporen na in zee. 

DEEL 2 – Van Rio nell’ Elba naar Campo nell’ Elba

De volgende dag komt de voorspelling van onze gids uit. De wind is gedraaid en het is prachtig weer. Doelloos blijft de maan nog een hele tijd doorzichtig aan de blauwe hemel hangen. We zijn onderweg naar Campo nell’ Elba, vandaag begint onze tocht aan de Monte Strega, de berg van de heksen. Het krioelde hier vroeger van de heksen en de verbannen vrouwen, vertelt Catarina mysterieus. Vanaf dit punt hebben we zicht op het volledige GTE-traject. Van de beboste heuvels van Cavo in het oosten tot het hoogste punt van Elba, de Monte Capanne in het westen. Nonchalant rondgestrooid liggen dorpjes over het landschap verspreid. Waar je ook kijkt zie je de zee. 

Als een drakenrug
Hoewel mei en juni de beste maanden zijn om het eiland te bezoeken doet de najaarszon ons ook nu serieus zweten. Het pad kronkelt verder langs oude dennen en wilde jasmijn. Ponto Azurro krult zich als een drakenrug voor ons uit en loopt helemaal schuin naar beneden om dan kopje onder te gaan in de Middellandse Zee. Een tiental wilde geiten staat nonchalant te balanceren op de steile rotswand. Hun lange sikken wapperen vrolijk in de wind. Zelfs wanneer ze ons uiteindelijk opmerken dalen ze maar met tegenzin af. ‘Ze hadden hier zo laat op het jaar waarschijnlijk geen wandelaars meer verwacht,’ legt Catarina uit. ‘Tijdens het hoogseizoen trekken de beesten zich terug naar het westelijk gedeelte van het eiland; daar in de bergen komen minder toeristen.’

Zwarte Madonna
We buigen aan de voet van de Monte Castello linksaf richting Porto Azzuro. Beneden moet een Spaans kerkje verscholen liggen met een beeltenis van Madonna di Mont Serrato, een zwarte Madonna. Na een halfuurtje schuifelen zien we het monasterio knus leunen tegen de bergflank. Langs de lage okergele muurtjes en de omgeknakte agaveplanten wandelen we naar de ingang. De poort is jammer genoeg op slot, maar door het sleutelgat kunnen we nog net de zwarte Madonna zien.

DEEL 3 – Van Campo nell’ Elba naar Monte Capanne

De laatste etappe van de Grande Traversata Elbana is zonder twijfel de mooiste. We laten het vlakke, middelste deel van Elba achter en maken ons klaar om wat hoogtelijnen te overwinnen: het eindpunt van de GTE is immers de hoogste top van Elba, de Monte Capanne met toch een bescheiden 1019 meter. Er zijn twee routes om de top te bereiken. De gemakkelijke, die een lange bocht langs de flank maakt en langzaam stijgt; en een meer avontuurlijke route die over de kam van le Calanche recht naar boven wijst. Helden die we zijn, kiezen we voor de tweede optie. 

Prachtig uitzicht
We klauteren over enorme granieten zwerfkeien in alle vormen en maten, trekken ons aan de stalen kabels naar boven, bedenken dat wanneer het zou regenen deze route levensgevaarlijk is, en kijken vol verrukking uit over het hele eiland als we met een laatste zucht de top bereiken. Wat een prachtig uitzicht! Net onder de top komt een oud kabelbaantje naar boven. Waar we een hele dag over gewandeld hebben, doen we met het kabelbaantje in een kwartiertje. Beneden staat een taxi op ons te wachten, die we eerder boekten via visitelba.co.uk.

Iedereen keert terug naar Elba
Langs de pittoreske kustweg rijden we naar het eindpunt van de GTE en stoppen voorbij Marciana Marina. Musjes wippen tjilpend op vanuit de lage struiken. Uit de zee stijgt traag een blauwe mist omhoog die het licht zacht, haast vloeibaar maakt. Aan de horizon tekenen zich steeds duidelijker de Corsicaanse bergketens af. Een zeilbootje trekt traag voorbij, waardoor het plaatje helemaal klopt. ‘Ik ken genoeg mensen die Elba proberen te verlaten,’ vertelt Catarina breed glimlachend. ‘Maar iedereen komt altijd terug.’

Dit is het mooiste stadje van het eiland
Het mooiste stadje van Elba is Capoliveri, in het zuidoosten van het eiland. Gebouwd op een heuvel kijkt het uit over de zee. Geniet van de gezellige straatjes, het zandstrand en schuif zeker aan op het terras van Moderna di Matteo. Hier steelt palamita, een van de culinaire hoofdrolspelers van Elba, de show. Matteo serveert ʼm met olijfolie, ruw zeezout en een heerlijk glas witte wijn. Piazza Giuseppe Garibaldi 9, Capoliveri 

Nog een paar praktische tips:

1. De GTE is de hoofdweg die zo ongeveer in het midden over het eiland loopt. Op verschillende punten zijn er kleinere weggetjes die naar de kust lopen. Het is geen moeilijk wandelpad en staat met rood-wit-rood-markeringen duidelijk aangegeven.
2. Bij passages – vooral bij de beklimming van de Monte Capanne – die wat lastiger zijn, biedt de GTE meestal twee opties: het familiepad en de wat avontuurlijkere weg. Hou er rekening mee dat er langs de GTE weinig of geen overnachtingsplaatsen en restaurantjes te vinden zijn en je daarvoor het pad moet verlaten.
3. Als het budget het toelaat is een chauffeur regelen bij de toeristische dienst geen overbodige luxe: wij lieten ons dagelijks afzetten en ophalen bij het begin- en eindpunt van de wandelroute. Vergeet niet voor vertrek een wandelkaart te bestellen op parks.it/parco.nazionale.arcip.toscano/

LEES OOK:

• Deze 5 eilanden houden de Italianen liever voor zichzelf
• 5x overnachten in een eeuwenoude abdij in Toscane

Tekst: Teun de Voeght. Beeld: Dieter Tielemans